Ποιά Είναι η Λίλιθ;

Η Λίλιθ είναι μία από τις πιο παρεξηγημένες και ταυτόχρονα πιο μαγνητικές φιγούρες της παγκόσμιας μυθολογίας. Το όνομά της ταξιδεύει μέσα στους αιώνες, από τις βαβυλωνιακές πινακίδες μέχρι τα εβραϊκά κείμενα και τις σύγχρονες ψυχολογικές και πνευματικές προσεγγίσεις. Για μένα, η Λίλιθ δεν είναι ούτε δαίμονας ούτε σκοτεινή απειλή. Είναι μια πρωταρχική φωνή ανεξαρτησίας, μια γυναίκα που αρνήθηκε να ζήσει γονατιστή.

Στην παράδοση όπου παρουσιάζεται ως η πρώτη γυναίκα του Αδάμ, η Λίλιθ δημιουργήθηκε από το ίδιο χώμα, την ίδια ουσία, την ίδια αρχή. Δεν ήταν παράγωγο ούτε υποδεέστερη. Αυτή η ισότητα όμως ήταν και ο λόγος της σύγκρουσης. Όταν ο Αδάμ απαίτησε κυριαρχία, εκείνη αρνήθηκε. Δεν δέχτηκε να μικρύνει τον εαυτό της για να χωρέσει σε ρόλο που δεν της ταίριαζε. Προτίμησε να φύγει από τον Παράδεισο παρά να προδώσει τον εαυτό της. Κι αυτή η πράξη, όσο κι αν δαιμονοποιήθηκε αργότερα, δεν είναι παρά μια από τις πρώτες αφηγήσεις για το δικαίωμα μιας γυναίκας να ορίζει τη ζωή της.

Με τα χρόνια, πολλοί μύθοι προσπάθησαν να την μετατρέψουν σε απειλή. Στους μεσοποταμιακούς μύθους εμφανίζεται ως πνεύμα της νύχτας, στη μεσαιωνική φαντασία ως επικίνδυνη γυναικεία μορφή, στην Καμπάλα ως σκοτεινή πλευρά της θηλυκότητας. Όμως πίσω από όλες αυτές τις εικόνες κρύβεται ο ίδιος φόβος: ο φόβος απέναντι σε μια γυναίκα που δεν ελέγχεται.

Σήμερα, η Λίλιθ επιστρέφει όχι ως δαιμονική φιγούρα, αλλά ως αρχέτυπο. Εκφράζει την αδάμαστη θηλυκή ενέργεια, τη σεξουαλικότητα χωρίς ντροπή, τα όρια που μπαίνουν καθαρά, την αλήθεια που δεν φοβάται να ακουστεί. Είναι το κομμάτι μέσα μας που αρνείται να ζήσει σε πλαίσια που άλλοι όρισαν. Η Λίλιθ είναι η φωνή που λέει “όχι” χωρίς να απολογείται. Είναι η γυναίκα που προτιμά να διαλέξει τον εαυτό της, ακόμα κι αν η επιλογή της την βγάλει εκτός παραδείσου.

Στην ψυχολογία αλλά και στο shadow work, η Λίλιθ συνδέεται με όλα όσα έχουμε μάθει να κρύβουμε: την οργή που μας προστάτευσε κάποτε, την επιθυμία που δεν χωρούσε, την αλήθεια που φοβηθήκαμε να πούμε. Είναι το κομμάτι που κοινωνικά εξορίστηκε, αλλά προσωπικά μας ζητά να το αναγνωρίσουμε και να το επαναφέρουμε. Η συνάντηση με τη Λίλιθ μέσα μας δεν είναι επικίνδυνη. Είναι απελευθερωτική. Μας θυμίζει ότι δεν μπορούμε για πάντα να αποφεύγουμε την αυθεντικότητά μας.

Για μένα, η Λίλιθ δεν είναι μια απειλή αλλά μια υπενθύμιση. Μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία έχει τίμημα αλλά αξίζει. Ότι η αλήθεια μας, όσο άγρια κι αν μοιάζει, είναι η μόνη βάση πάνω στην οποία μπορεί να σταθεί μια ζωή που μας ανήκει. Η Λίλιθ είναι κάθε γυναίκα που πήρε τον δρόμο της, κάθε άνθρωπος που αρνήθηκε να προδώσει τον εαυτό του για να χωρέσει σε μια εικόνα. Είναι η φλόγα που δεν μπορείς να κρύψεις. Είναι η δύναμη που δεν ζητά άδεια. Είναι η στιγμή που λες: “Εγώ ανήκω σε μένα.”